Bạn đang tò mò không biết Ngành Logistics Học Những Lĩnh Vực Nào? Đừng lo, bài viết này sẽ giải đáp tường tận mọi thắc mắc của bạn. Từ những kiến thức nền tảng đến chuyên sâu, từ quản lý chuỗi cung ứng đến vận tải quốc tế, chúng ta sẽ cùng nhau khám phá thế giới logistics đầy thú vị và tiềm năng. Hãy cùng bắt đầu hành trình khám phá ngành logistics nhé!
Logistics là gì? Nguồn gốc và ý nghĩa của ngành Logistics
Trước khi đi sâu vào tìm hiểu ngành logistics học những lĩnh vực nào, chúng ta cần hiểu rõ bản chất của ngành này. Logistics, hiểu một cách đơn giản, là quá trình lập kế hoạch, thực hiện và kiểm soát hiệu quả dòng chảy và lưu trữ hàng hóa, dịch vụ và thông tin liên quan từ điểm xuất phát đến điểm tiêu thụ nhằm đáp ứng yêu cầu của khách hàng.
Nguồn gốc của logistics có từ thời chiến tranh, khi quân đội cần đảm bảo việc cung cấp lương thực, vũ khí và trang thiết bị cho binh lính ở tiền tuyến. Tuy nhiên, logistics hiện đại đã phát triển vượt bậc, trở thành một ngành công nghiệp phức tạp và đa dạng, đóng vai trò quan trọng trong nền kinh tế toàn cầu. Ngành logistics trong nền kinh tế toàn cầu ngày càng khẳng định vị thế không thể thiếu.
Logistics là gì? Tổng quan về quy trình và vai trò của logistics
Ngành Logistics học những lĩnh vực nào? Chi tiết từ A đến Z
Vậy, cụ thể thì ngành logistics học những lĩnh vực nào? Câu trả lời là rất nhiều! Ngành này bao gồm một loạt các lĩnh vực kiến thức và kỹ năng, từ quản lý kho bãi đến vận tải, từ hải quan đến thương mại quốc tế. Dưới đây là một số lĩnh vực chính mà sinh viên ngành logistics sẽ được học:
1. Quản lý chuỗi cung ứng (Supply Chain Management – SCM)
Quản lý chuỗi cung ứng là “trái tim” của ngành logistics. Nó bao gồm việc quản lý toàn bộ dòng chảy hàng hóa, thông tin và tài chính từ nhà cung cấp nguyên vật liệu đến tay người tiêu dùng cuối cùng. Sinh viên sẽ học cách:
- Lập kế hoạch: Dự báo nhu cầu, lên kế hoạch sản xuất và phân phối.
- Tìm nguồn cung ứng: Lựa chọn nhà cung cấp, đàm phán hợp đồng và quản lý mối quan hệ với nhà cung cấp.
- Sản xuất: Quản lý quá trình sản xuất, đảm bảo chất lượng và hiệu quả.
- Vận chuyển: Lựa chọn phương thức vận chuyển, quản lý đội xe và tối ưu hóa chi phí vận chuyển.
- Kho bãi: Quản lý kho bãi, lưu trữ hàng hóa và xử lý đơn hàng.
- Dịch vụ khách hàng: Giải quyết các vấn đề của khách hàng và đảm bảo sự hài lòng của khách hàng.
Ví dụ, khi bạn mua một chiếc điện thoại mới, quản lý chuỗi cung ứng đảm bảo rằng tất cả các bộ phận của điện thoại được sản xuất và vận chuyển đến nhà máy lắp ráp, sau đó điện thoại được vận chuyển đến các cửa hàng bán lẻ và cuối cùng đến tay bạn.
2. Vận tải và Giao nhận (Transportation and Freight Forwarding)
Vận tải và giao nhận là một phần quan trọng của logistics, đảm bảo hàng hóa được vận chuyển an toàn và đúng thời gian từ điểm này đến điểm khác. Sinh viên sẽ học về:
- Các phương thức vận tải: Đường bộ, đường sắt, đường biển, đường hàng không.
- Lựa chọn phương thức vận tải: Dựa trên chi phí, thời gian, loại hàng hóa và khoảng cách.
- Quản lý vận tải: Lập kế hoạch vận tải, theo dõi hàng hóa và giải quyết các vấn đề phát sinh.
- Giao nhận hàng hóa: Thủ tục hải quan, kiểm tra hàng hóa và giao hàng cho khách hàng.
Ví dụ, khi một công ty nhập khẩu hàng hóa từ nước ngoài, bộ phận vận tải và giao nhận sẽ lo các thủ tục hải quan, thuê tàu hoặc máy bay để vận chuyển hàng hóa về Việt Nam, và sau đó giao hàng cho công ty.
3. Quản lý Kho bãi (Warehousing Management)
Quản lý kho bãi là việc quản lý hiệu quả các hoạt động trong kho, từ nhập hàng, lưu trữ hàng hóa đến xuất hàng và kiểm kê. Sinh viên sẽ học về:
- Thiết kế kho bãi: Lựa chọn vị trí, thiết kế layout và bố trí kho.
- Quản lý hàng tồn kho: Theo dõi số lượng hàng tồn kho, dự báo nhu cầu và đặt hàng.
- Xử lý đơn hàng: Nhận đơn hàng, chọn hàng, đóng gói và xuất hàng.
- An toàn kho bãi: Đảm bảo an toàn cho người và hàng hóa trong kho.
Tưởng tượng một siêu thị lớn, quản lý kho bãi đảm bảo rằng tất cả các mặt hàng được lưu trữ và sắp xếp một cách khoa học, dễ tìm kiếm và luôn có đủ hàng để đáp ứng nhu cầu của khách hàng.
4. Quản lý Tồn kho (Inventory Management)
Quản lý tồn kho là quá trình kiểm soát số lượng hàng hóa tồn kho để đáp ứng nhu cầu của khách hàng một cách hiệu quả nhất. Sinh viên sẽ học về:
- Các phương pháp quản lý tồn kho: FIFO (First In, First Out), LIFO (Last In, First Out), ABC analysis.
- Dự báo nhu cầu: Sử dụng các phương pháp thống kê để dự báo nhu cầu của khách hàng.
- Đặt hàng: Tính toán số lượng hàng cần đặt và thời điểm đặt hàng.
- Chi phí tồn kho: Tính toán các chi phí liên quan đến việc lưu trữ hàng tồn kho.
Ví dụ, một công ty sản xuất xe máy cần quản lý tồn kho của các bộ phận như động cơ, khung xe, bánh xe… để đảm bảo có đủ bộ phận để lắp ráp xe máy khi có đơn hàng.
5. Thương mại Quốc tế (International Trade)
Thương mại quốc tế là việc mua bán hàng hóa và dịch vụ giữa các quốc gia. Sinh viên sẽ học về:
- Các quy tắc thương mại quốc tế: Incoterms, WTO.
- Thủ tục xuất nhập khẩu: Khai báo hải quan, kiểm tra hàng hóa và thanh toán quốc tế.
- Vận tải quốc tế: Lựa chọn phương thức vận tải, thủ tục hải quan và bảo hiểm hàng hóa.
- Marketing quốc tế: Nghiên cứu thị trường, xây dựng chiến lược marketing và bán hàng ở nước ngoài.
Khi một công ty Việt Nam muốn xuất khẩu gạo sang Nhật Bản, họ cần hiểu rõ các quy tắc thương mại quốc tế, thủ tục xuất nhập khẩu, và cách vận chuyển gạo đến Nhật Bản một cách an toàn và hiệu quả.
6. Logistics ngược (Reverse Logistics)
Logistics ngược là quá trình thu hồi hàng hóa từ người tiêu dùng về lại nhà sản xuất hoặc nhà phân phối, ví dụ như hàng bị trả lại, hàng bị lỗi hoặc hàng hết hạn sử dụng. Sinh viên sẽ học về:
- Quản lý hàng trả lại: Xử lý hàng trả lại, kiểm tra hàng hóa và hoàn tiền cho khách hàng.
- Tái chế: Tái chế các sản phẩm hoặc bộ phận của sản phẩm.
- Sửa chữa: Sửa chữa các sản phẩm bị lỗi.
- Tiêu hủy: Tiêu hủy các sản phẩm hết hạn sử dụng hoặc không thể tái chế.
Ví dụ, khi bạn mua một chiếc áo online nhưng không vừa, bạn có thể trả lại áo cho cửa hàng. Logistics ngược sẽ đảm bảo rằng chiếc áo được vận chuyển trở lại kho của cửa hàng và bạn được hoàn tiền.
7. Công nghệ thông tin trong Logistics (Information Technology in Logistics)
Công nghệ thông tin đóng vai trò ngày càng quan trọng trong logistics, giúp các công ty quản lý chuỗi cung ứng một cách hiệu quả hơn. Sinh viên sẽ học về:
- Các phần mềm quản lý logistics: TMS (Transportation Management System), WMS (Warehouse Management System).
- Hệ thống định vị toàn cầu (GPS): Theo dõi vị trí của hàng hóa và xe cộ.
- Internet of Things (IoT): Kết nối các thiết bị và cảm biến để thu thập dữ liệu.
- Phân tích dữ liệu: Sử dụng dữ liệu để cải thiện hiệu quả hoạt động logistics.
Các công ty logistics sử dụng phần mềm TMS để lập kế hoạch vận tải, theo dõi hàng hóa và tối ưu hóa chi phí vận chuyển.
8. Kỹ năng mềm (Soft Skills)
Ngoài kiến thức chuyên môn, sinh viên ngành logistics cũng cần trang bị cho mình các kỹ năng mềm như:
- Kỹ năng giao tiếp: Giao tiếp hiệu quả với khách hàng, nhà cung cấp và đồng nghiệp.
- Kỹ năng làm việc nhóm: Làm việc hiệu quả với các thành viên trong nhóm.
- Kỹ năng giải quyết vấn đề: Giải quyết các vấn đề phát sinh trong quá trình logistics.
- Kỹ năng lãnh đạo: Lãnh đạo và quản lý đội ngũ nhân viên.
- Kỹ năng ngoại ngữ: Đặc biệt là tiếng Anh, vì logistics là một ngành toàn cầu.
Trong một tình huống cụ thể, kỹ năng giao tiếp tốt giúp bạn thuyết phục khách hàng sử dụng dịch vụ của công ty, kỹ năng làm việc nhóm giúp bạn phối hợp với các đồng nghiệp để hoàn thành công việc một cách hiệu quả.
Kỹ năng cần thiết cho sinh viên ngành logistics
Tại sao nên học ngành Logistics? Lý do học logistics ở bậc đại học
Sau khi biết được ngành logistics học những lĩnh vực nào, bạn có thể tự hỏi: “Tại sao mình nên học ngành này?”. Dưới đây là một vài lý do:
- Cơ hội việc làm rộng mở: Ngành logistics đang phát triển mạnh mẽ ở Việt Nam và trên thế giới, tạo ra rất nhiều cơ hội việc làm cho sinh viên tốt nghiệp.
- Mức lương hấp dẫn: Mức lương của nhân viên logistics thường cao hơn so với các ngành khác.
- Tính thử thách và thú vị: Logistics là một ngành năng động và đầy thử thách, đòi hỏi bạn phải liên tục học hỏi và cập nhật kiến thức.
- Cơ hội làm việc trong môi trường quốc tế: Nếu bạn giỏi ngoại ngữ, bạn có thể làm việc cho các công ty logistics đa quốc gia và có cơ hội đi công tác ở nước ngoài.
Điều kiện xét tuyển ngành Logistics
Nếu bạn quyết định theo đuổi ngành logistics, bạn cần tìm hiểu về điều kiện xét tuyển của các trường đại học. Các trường thường xét tuyển dựa trên các tổ hợp môn như:
- A00 (Toán, Lý, Hóa)
- A01 (Toán, Lý, Anh)
- D01 (Toán, Văn, Anh)
- C00 (Văn, Sử, Địa)
Ngoài ra, một số trường còn xét tuyển dựa trên điểm thi đánh giá năng lực hoặc học bạ. Bạn có thể tìm hiểu chi tiết về điều kiện xét tuyển ngành logistics trên website của các trường đại học mà bạn quan tâm.
Học logistics có cần thực tập không?
Thực tập là một phần quan trọng trong quá trình học logistics. Thực tập giúp sinh viên có cơ hội áp dụng kiến thức đã học vào thực tế, làm quen với môi trường làm việc và xây dựng các mối quan hệ trong ngành. Học logistics có cần thực tập không? Câu trả lời chắc chắn là có.
Thực trạng sinh viên ngành Logistics
Thực trạng sinh viên ngành logistics hiện nay cho thấy nhiều bạn trẻ năng động, sáng tạo và có đam mê với ngành. Tuy nhiên, cũng có một số sinh viên còn thiếu kinh nghiệm thực tế và kỹ năng mềm. Vì vậy, các bạn sinh viên cần chủ động học hỏi, trau dồi kiến thức và kỹ năng để đáp ứng yêu cầu của thị trường lao động.
Ngành Logistics ra trường làm gì?
Sau khi tốt nghiệp ngành logistics, bạn có thể làm việc ở nhiều vị trí khác nhau, ví dụ như:
- Nhân viên quản lý chuỗi cung ứng: Lập kế hoạch, điều phối và kiểm soát toàn bộ hoạt động của chuỗi cung ứng.
- Nhân viên vận tải: Lập kế hoạch vận tải, quản lý đội xe và theo dõi hàng hóa.
- Nhân viên kho bãi: Quản lý kho bãi, lưu trữ hàng hóa và xử lý đơn hàng.
- Nhân viên giao nhận: Làm thủ tục hải quan, kiểm tra hàng hóa và giao hàng cho khách hàng.
- Chuyên viên tư vấn logistics: Tư vấn cho các công ty về các giải pháp logistics.
Bạn có thể làm việc cho các công ty logistics, các công ty sản xuất, các công ty thương mại hoặc các tổ chức chính phủ.
Trích dẫn từ chuyên gia:
“Ngành logistics đang trải qua một cuộc cách mạng số, đòi hỏi các chuyên gia logistics phải có kiến thức về công nghệ thông tin và khả năng phân tích dữ liệu. Bên cạnh đó, kỹ năng mềm như giao tiếp, làm việc nhóm và giải quyết vấn đề cũng rất quan trọng để thành công trong ngành này.” – Ông Nguyễn Văn A, Giám đốc điều hành một công ty logistics lớn tại Việt Nam.
Tiềm năng phát triển của ngành Logistics
Ngành logistics được dự báo sẽ tiếp tục phát triển mạnh mẽ trong những năm tới, do sự tăng trưởng của thương mại điện tử, sự hội nhập kinh tế quốc tế và sự phát triển của công nghệ. Việt Nam đang trở thành một trung tâm logistics của khu vực, với nhiều cơ hội đầu tư và phát triển.
Các yếu tố ảnh hưởng đến sự phát triển của ngành Logistics
Sự phát triển của ngành logistics chịu ảnh hưởng của nhiều yếu tố, bao gồm:
- Cơ sở hạ tầng: Hệ thống giao thông, kho bãi và cảng biển.
- Chính sách: Các chính sách của chính phủ về thương mại, đầu tư và logistics.
- Công nghệ: Sự phát triển của công nghệ thông tin và tự động hóa.
- Nguồn nhân lực: Chất lượng và số lượng của nguồn nhân lực logistics.
Các trường đại học đào tạo ngành Logistics uy tín
Ở Việt Nam, có nhiều trường đại học đào tạo ngành logistics uy tín, ví dụ như:
- Đại học Giao thông Vận tải
- Đại học Bách khoa Hà Nội
- Đại học Kinh tế Quốc dân
- Đại học Ngoại thương
- Đại học Quốc tế (ĐHQG TP.HCM)
Bạn có thể tìm hiểu thông tin chi tiết về các chương trình đào tạo ngành logistics trên website của các trường đại học.
Các trường đại học uy tín đào tạo ngành logistics
Lời khuyên cho sinh viên ngành Logistics
Nếu bạn đang là sinh viên ngành logistics, dưới đây là một vài lời khuyên dành cho bạn:
- Học tập chăm chỉ: Nắm vững kiến thức chuyên môn và kỹ năng mềm.
- Tham gia các hoạt động ngoại khóa: Tham gia các câu lạc bộ, hội thảo và cuộc thi liên quan đến logistics.
- Tìm kiếm cơ hội thực tập: Thực tập tại các công ty logistics để tích lũy kinh nghiệm.
- Xây dựng mạng lưới quan hệ: Kết nối với các chuyên gia trong ngành logistics.
- Luôn cập nhật kiến thức: Logistics là một ngành luôn thay đổi, vì vậy bạn cần liên tục học hỏi và cập nhật kiến thức mới.
Ngành Logistics và cuộc cách mạng công nghiệp 4.0
Cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 đang tác động mạnh mẽ đến ngành logistics, với sự xuất hiện của các công nghệ mới như Internet of Things (IoT), trí tuệ nhân tạo (AI), blockchain và tự động hóa. Các công ty logistics cần ứng dụng các công nghệ này để nâng cao hiệu quả hoạt động, giảm chi phí và cải thiện dịch vụ khách hàng.
Các xu hướng phát triển của ngành Logistics trong tương lai
Trong tương lai, ngành logistics sẽ tiếp tục phát triển theo các xu hướng sau:
- Logistics xanh: Tập trung vào việc giảm thiểu tác động đến môi trường.
- Logistics thông minh: Sử dụng công nghệ để tự động hóa và tối ưu hóa các hoạt động logistics.
- Logistics đa kênh: Cung cấp cho khách hàng nhiều kênh mua hàng và giao hàng khác nhau.
- Logistics cá nhân hóa: Cung cấp các dịch vụ logistics được tùy chỉnh theo nhu cầu của từng khách hàng.
Các thách thức của ngành Logistics
Bên cạnh những cơ hội phát triển, ngành logistics cũng đối mặt với nhiều thách thức, bao gồm:
- Cơ sở hạ tầng còn hạn chế: Hệ thống giao thông, kho bãi và cảng biển chưa đáp ứng được nhu cầu phát triển của ngành.
- Chi phí logistics còn cao: Chi phí vận chuyển, lưu kho và thủ tục hải quan còn cao, làm giảm tính cạnh tranh của hàng hóa Việt Nam.
- Thiếu nguồn nhân lực chất lượng cao: Số lượng và chất lượng của nguồn nhân lực logistics chưa đáp ứng được yêu cầu của thị trường.
- Ứng dụng công nghệ còn chậm: Các công ty logistics Việt Nam còn chậm trễ trong việc ứng dụng công nghệ vào hoạt động.
Để vượt qua các thách thức này, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa chính phủ, doanh nghiệp và các trường đại học trong việc đầu tư vào cơ sở hạ tầng, cải thiện chính sách, đào tạo nguồn nhân lực và thúc đẩy ứng dụng công nghệ.
Câu hỏi thường gặp (FAQ)
Dưới đây là một số câu hỏi thường gặp về ngành logistics:
1. Ngành logistics học những môn gì?
Ngành logistics học các môn như quản lý chuỗi cung ứng, vận tải và giao nhận, quản lý kho bãi, quản lý tồn kho, thương mại quốc tế, logistics ngược, công nghệ thông tin trong logistics và kỹ năng mềm.
2. Học logistics ra trường làm gì?
Bạn có thể làm việc ở nhiều vị trí khác nhau, ví dụ như nhân viên quản lý chuỗi cung ứng, nhân viên vận tải, nhân viên kho bãi, nhân viên giao nhận, chuyên viên tư vấn logistics.
3. Mức lương của nhân viên logistics là bao nhiêu?
Mức lương của nhân viên logistics phụ thuộc vào kinh nghiệm, vị trí và công ty. Tuy nhiên, mức lương thường cao hơn so với các ngành khác.
4. Ngành logistics có phù hợp với nữ giới không?
Ngành logistics phù hợp với cả nam và nữ. Điều quan trọng là bạn có đam mê với ngành và có đủ kiến thức và kỹ năng cần thiết.
5. Có nên học logistics ở Việt Nam không?
Việt Nam đang là một trung tâm logistics của khu vực, với nhiều cơ hội việc làm và phát triển. Vì vậy, học logistics ở Việt Nam là một lựa chọn tốt.
6. Ngành logistics có cần giỏi tiếng Anh không?
Tiếng Anh là một lợi thế lớn trong ngành logistics, vì logistics là một ngành toàn cầu. Bạn có thể làm việc cho các công ty logistics đa quốc gia và có cơ hội đi công tác ở nước ngoài nếu bạn giỏi tiếng Anh.
7. Học logistics có khó không?
Học logistics không quá khó nếu bạn có đam mê và chịu khó học hỏi. Điều quan trọng là bạn cần nắm vững kiến thức chuyên môn và kỹ năng mềm.
Kết luận
Hy vọng bài viết này đã giúp bạn hiểu rõ hơn về ngành logistics học những lĩnh vực nào. Logistics là một ngành năng động, đầy thử thách và tiềm năng, mang lại nhiều cơ hội việc làm và phát triển cho những ai có đam mê và nỗ lực. Nếu bạn yêu thích sự năng động, thích giải quyết vấn đề và muốn làm việc trong một môi trường quốc tế, thì logistics có thể là một lựa chọn phù hợp với bạn. Chúc bạn thành công trên con đường sự nghiệp của mình! Hãy nhớ rằng, kiến thức bạn học được trong ngành logistics sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về cách hàng hóa di chuyển trên toàn thế giới, và bạn sẽ đóng góp một phần quan trọng vào sự phát triển của nền kinh tế toàn cầu.
